日期: 2021-10-05
The second Chinese old saying that we are going to discuss is “Too Many Unjust Deeds Deserve to Die” – meaning that someone would get what’s coming to him, because he deserves it! In Chinese it is the 多行不義必自斃.
The Zheng Chuang Duke during the early East Chou Dynasty around 720 BC, had been known as a shrew, manipulative, Machiavellian kind of ruler of the Zheng State, a key vassal state to the East Chou Dynasty in its early times. This “too many unjust deeds deserve to die” old saying was created based on the story about what happened among three family members: Zheng Chuang Duke, his younger brother, and their mother – a kind of family feud story. The Zheng State was located in northern China on the southern bank of the Yellow River near the capital city Loyi of the then East Chou Dynasty after the downfall of the West Chou dynasty in 771 BC, and Loyi is now the city of Loyang today in China)
The Yellow River is the longest river in Northern China that has been known as the “mother river” of the Chinese civilization running through northern China for thousands of years and thousands of miles reaching its final destination into the Yellow Sea. The Yellow River perhaps had worked just like the way what the River Nile in Northern Africa had done for the Egyptians to have created the ancient Egyptian civilization.
The Zheng Chuang Duke was his official title, while his name for general use was Gi Wooshen - Gi was the family name, and Wooshen, his first name. Gi Wooshen had the same last name as that of his emperor of the East Chou Dynasty to represent that their ancestors were close to the royal family by blood from the beginning of time.
However, things start to get interesting to know that the first name Wooshen actually meant being born upside down. Yes, you better believe it. That’s the name his mother gave him to remind her of how much she had suffered during labor and delivery giving birth to her first son – meaning that she simply hated him from the very moment he was born. But this was not the case for her second son Gi Shuduan, and the mother simply adored him so much that she tried very hard to persuade her husband, the old duke, into passing on his dukeship to Gi Shuduan, skipping over Gi Wushen who, according the primogeniture rule at the time, was supposed the sole heir to the old duke.
However, Gi Wooshen, to her mother’s dismay, inherited the throne and the title after his father died, who apparently did not listen to what his wife had to say about who should have been the rightful heir. The mother then began taking the matters into her own hands by requesting more land, higher positions, more people, and more wealth, so on and so forth for Gi Shuduan, to which Gi Wushen, had obliged one time after another until the mother started asking for several more fortified cities, more soldiers, or weaponry and more armored vehicles, to the extent that Wushen’s advisors suggested to put a stop to all these immediately before things went from bad to worse.
But to everyone’s surprise and objection, Gi Wushen again yielded to her mother’s wishes – telling his advisors not to worry by saying “too many unjust deeds deserve to die; please be patient and wait for the right moment to come” - and that’s how this old saying had come about. He would rather wait until Gi Shuduan did something stupid to make the wrong move first.
As expected by the Gi Wooshen, Gi Shuduan had begun his move to set off the chain events as scripted according to Gi Wooshan’s preset plan: Gi Shuduan, incited by their mother to have promised supports from inside, started his foolhardy revolt only to be defeated in a matter of days in 722 BC by Gi Wooshen who had been waiting for this to happen all along. The coup had failed and Gi Shuduan fled the country to seek exile abroad, but only to commit suicide in the end, while the mother was banished to the countryside, when Gi Wooshen, seeing his mother, swore petulantly in front of all his men saying: “We shall not meet again unless and until we are beneath Yellow Spring” - meaning that they would only meet in Hell – much to his regret later when he wanted to see his mother dearly and the feelings were getting stronger and stronger every day.
Until one day one of his advisors came up with the idea to dig an underground tunnel so that the mother and son could meet each other again beneath the Yellow Spring alive without breaking Gi Wooshan’s till death do we meet oath. The idea was that the underground tunnel could have symbolized the Yellow Spring, so that they could meet each other again without breaking Gi Wooshan’s oath.
There had been quite a number of commentators who believed that the key phrase is the one after which reads “ and please be patient and wait for the right moment to come” which basically showed that Gi Wooshen already got everything under control waiting for the evil to grow. Wouldn’t you agree?
----------------------------
Хятадын эртний зүйр үг (2): “Үйлийн Үр”
Бидний танилцуулах гэж буй хоёр дахь хятад хэллэг (зүйр үг) бол "Шударга бус зүйл их хийвэл, хариуд нь үхэл ирдэг" буюу монгол зүйр үгээр дүйцүүлэн орчуулбал “Үйлийн үр” гэсэн утгатай хэллэг бөгөөд энэ нь хэн нэгэн амьдралдаа юу хийнэ тэр нь буцаж ирдэг жамтай гэсэн утгатай! Хятад хэлээр多行不義必自斃 гэдэг.
МЭӨ 720 он, Зүүн Чоу гүрний эхэн үед засаглаж байсан Гүн Жэн Чуан нь Зүүн Чоу гүрний гол хариат улс болох Жэн улсын хашир, зальтай, нарийн ухаантай захирагч гэдгээрээ алдартай нэгэн байв. Энэхүү “Үйлийн үр” гэсэн эртний зүйр үг нь гэр бүлийн гурван гишүүн болох Жэн Чуан болон түүний дүү мөн тэдний ээжийн хооронд болсон түүхэн явдлаас улбаалан бий болжээ. Жэн улс МЭӨ 771 онд Баруун Чоу гүрэн мөхсөний дараа тухайн үеийн Зүүн Чоу гүрний нийслэл Лой-И хотын ойролцоо, Шар мөрний өмнөд эрэг болох Хятадын хойд хэсэгт байрладаг байсан бөгөөд одоогоор Хятадын Лоян хот юм.
Шар мөрөн бол Хятадын соёл иргэншлийн “Эх гол” гэгддэг Хойд Хятадын хамгийн урт гол юм. Энэхүү мөрөн нь Хятадын хойд нутгаар олон мянган жилийн турш урсаж, олон мянган бээр замыг туулж, эцэст нь Шар тэнгист хүрч цутгадаг. Хойд Африкийн Ниль мөрөн Египетчүүдэд эртний Египетчүүдийн соёл иргэншлийг бий болгосонтой адил, Шар мөрөн мөн адил Хятадуудад соёл иргэншилийг авчирсан юм.
Тэрээр Гүн Жэн Чуан бол түүний албан тушаалын цол байсан бөгөөд эцэг эхээс өгсөн нэр нь Ги Вү Шен (Ги-овгийн нэр, Вү Шен нь түүний нэр нь байв). Ги Вү Шений овог нэр болох Ги нь Зүүн Чоу гүрний эзэн хааны овогтой ижил байсан нь эрт дээр үеэс тэдний өвөг дээдэс хааны гэр бүлтэй цусан төрлийн холбоотой байсныг харуулдаг.
Гэхдээ Вү Шен гэдэг нэрний утга нь бүх зүйлийг сонирхолтой болгосон гэдэгт итгээрэй. Учир нь түүний нэрний утга нь “урвуу байрлалтай төрсөн” гэсэн утгатай бөгөөд энэ нь хүүгээ төрүүлэхэд ээж нь ямар их зовж шаналж байсныг сануулахын тулд түүнд ийм нэр өгсөн гэдэг. Энэ нь Вү Шенийг ээж нь төрсөн цагаас нь л эхлэн үзэн ядаж байсан гэсэн утгайтай ч гэлцдэг. Гэвч хоёр дахь хүү Ги Шу Дуан тийм байсангүй, ээж нь түүнийг маш их хайрладаг байсан бөгөөд нөхөртөө удам залгамжлах Гүнгийн цолыг Ги Шу Дуаньд шилжүүлэн өгөхийг ятгадаг байв. Энэ нь ч амжилттай болж Гүнгийн цолыг Вүү Шенд биш харин түүний дүүд шилжүүлэхээр зэхэж байсан хэдий ч тухайн үеийн хуулийн дагуу Ги Вү Шен нь цорын ганц өв залгамжлагч ууган хүү байсан юм.
Гэсэн хэдий ч Ги Вү Шэний эцэг эхнэрийнхээ ятгасан хэн өв залгамжлах эрхтэй, хэн Гүн байх ёстой зэрэг ятгалганд авталгүй нас барахдаа Ги Вү Шэнд гүнгийн цол хэргэмийг өвлүүлжээ. Ги Вү Шэнийг Гүнгийн хэргэмд очсоны дараа ээж нь түүнд хандан дүү болох Ги Шу Дуанд өндөр албан тушаал, илүү олон албат, илүү их эд баялгийг өгөхийг үүрэг болгов. Хамгаалалтаар бэхлэгдсэн хот, илүү олон цэрэг, зэвсэг, хуягт тээврийн хэрэгсэл авахыг хүсч, Вү Шений зөвлөхүүд нөхцөл байдал дордохоос өмнө даруй зогсоохыг санал болгодог байв.
Гэвч Ги Вү Шэн ээжийнхээ хүслийг дахин дахин биелүүлж байгаа нь хүн бүрийн гайхшралыг төрүүлж байлаа. Тэрээр зөвлөхүүддээ хандан “Үйлийн Үр гэж байдаг юм” тэвчээртэй байж, зөв мөч ирэхийг хүлээцгээе”” гэжээ. Үүнээс үүдэлтэй энэ эртний үг бий болсон билээ. Тэрээр хэлэхдээ бид эхлээд Ги Шу Дуаныг буруу хөдөлж бодлогогүй алхам хийтэл хүлээсэн нь дээр гэжээ.
Ги Вү Шений урьдчилан таамаглаж байсанчлан Ги Шу Дуан төлөвлөгөөний дагуу үйлийн үрийн гинжин хэлхээг эхлүүлэхээр нүүж эхлэв. Ги Шу Дуаны эх нь элдэв хоосон амлалт өгч өдөөн турхирсан нь, тэднийг зөвхөн ялагдалд л хүргэсэн болчимгүй үйлдэл байсан юм. МЭӨ 722 онд Ги Шу Дуан төрийн эргэлт хийх гэж оролдсон ч бүтэлгүйтэж, гадаад руу дүрвэхээр эх орноосоо зугтсан боловч эцэст нь амиа хорложээ. Харин ээж нь хөдөө хөөгдөн орон гэргүй явж байхад нь Ги Вү Шэн ээжийгээ хараад бүх цэрэг эрчүүдийнхээ өмнө зэвүүцэн тангараглажээ: “Шар рашааны доод тал л биш бол би чамтай дахиж хэзээ таарахгүй” гэдэг нь тэд зөвхөн тамд л таарна гэсэн утгатай үг бөгөөд хожим ээжтэйгээ уулзахыг хүссэн хүсэл нь өдөр ирэх тусам улам хүчтэй болж байгаад харамсдаг байв.
Нэгэн өдөр түүний зөвлөхүүдийн нэг нь газар доор хонгил ухах санааг гаргажээ. Энэ нь Ги Вү Шений тангарагласнаар үхэн үхтлээ ээжтэйгээ уулзахгүй гэсэн тангаргаа зөрчихгүйгээр эхтэйгээ шар булгийн дор амьдаараа дахин уулзах боломжтой гэж үзжээ. Газар доорхи хонгил ухсан нь “Шар рашааны доор” гэсэн утгыг илэрхийлж байгаа бөгөөд, ингэснээр Ги Вү Ше тангаргаа зөрчихгүйгээр дахин ээжтэйгээ уулзана гэсэн санаа байв.
Энэхүү түүх нь “Тэвчээртэй байж, зөв мөч ирэхийг хүлээнэ” гэсэн түлхүүр үгэнд илэрхийлэгдэж байгаа гэдгийг олон түүх тайлбарлагчид үздэг бөгөөд, энэ нь Ги Вү Шен муу муухайг тэвчин өнгөрч зөв цаг ирэхийг хүлээж байсан нь бүх зүйлийг аль хэдийн хяналтандаа авсан байсан гэдгийг харуулж байсан. Харин та санал нийлэх үү?
貼文者：Mariia