日期: 2021-10-05
The first old saying of the 50 Chinese old sayings that we are going to talk about is “A thousand gold pieces to earn a smile”. In Chinese, it is the 千金一笑.
As the story goes, about 3,000 years ago, the controlling regime and central government in China was the Chou Dynasty stretching a timeline from 1,100 BC to 256 BC for about a total of 800 years, divided into the West Chou Era which came first and the East Chou Era which came after.
In the year 795 BC there came the Chou Yo Emperor as the ruler of China, with his territory located in the northern part of China today, about the size of the State of New York, and surrounded by thousands of vassal states controlled by the nobility of such royal rankings as dukes, earls, barons, etc. bearing their main duties towards the emperor to pay annual tributes and to send troops for the emperor’s use when called upon, which happened only once in a while. However, the Chou Yo Emperor was not so much taking interests in managing the country, as in being playful and fun loving all day long – which of course, as you will see, was bound to backlash one way or the other.
The problem arose when the Chou Yo Emperor one day renounced and banished his first queen, the Shen Queen, for no apparent reasons other than the fact there was someone else on his mind, and then replaced her with his new, young and lovely mistress, Bau Si whom he had loved and spoiled dearly. To make the matter worse, he had also deprived his eldest son, born to Shen Queen, of his title as the First Prince (and you should know during that time only the First Prince had the right to inherit the throne after the emperor, the father, died) and then gave the title to his youngest son, a toddler at the time, born to Bao Si.
But such right of primogeniture, to be exact, was a real big deal and was always worth fighting for through bloodsheds if necessary. No one knows for sure how the emperor could have forgotten the fact that Shen Queen was Marquess Shen’s daughter, and Marquess Shen was the ruler of the big Shen State in the east, where the banished mom and the son had sought refuge eventually.
But Bao Si had an issue, because she never smiled, just like the princess who never smiled in one of Grimm Brothers’ fairy tale stories. You guys may want to check that story out on Wikipedia if anyone of you never heard the story. After making Bao Si his new queen and her son the new First Prince, the Chou Yo Emperor was somewhat puzzled to find that Bao Si still wouldn’t smile, and was annoyed in such a way that he announced a 1,000 gold pieces’ reward to anyone who could make the queen smile.
Many had tried hard to no avail until one day a guy close to the emperor named Kuoshifoo, one of the emperor’s sycophants, came up with the idea of sending false alarms to the vassal states by smoke signals calling them to come to the emperor’s rescue with their troops. The way it worked was that the emperor would have his men start the smokes from beacons in the capital city of Hao Gin (now the city of Si-an in northern China) and send them all the way out by relays to reach all the vassal states outside in the Chou Empire - perhaps the same way, although I am not sure, the Indians would have sent their smoke signals to their tribe fellow people over long distances in those western movies.
The idea, unfortunately, worked because Bau Si sure looked happy to see so many soldiers and generals on horsebacks and in chariots armed to the teeth rushing into the city looking for enemies that could not have been found. Bao Si was sure happy because she had burst into laughter over and over again, so that Kuoshifoo must have been happy too receiving his 1,000 gold pieces reward forthwith. It is said that similar incidents had been repeated quite a number of times to piss off every nobility in the empire, and in particular, Marquess Shen, who was so furious at what had happened to finally become a son-in-law hater.
Lo and behold, one day in the year of 771 BC there came the nomadic Rong barbarians from the north responding to Marquess Shen’s call. The Rong nomads sacked the city, looted the people, and captured and killed the emperor. While Bao Si, her toddler son, and Kuoshifoo had disappeared and were never found. No one was there to come to the rescue to protect the city and the emperor because the entire nobility group had simply been “cried wolf” too many times before to believe any smoke signals sent from the emperor to have meant the real thing.
However, what had happened afterwards is worth noting in that the sacking of the city of Hao Gin marked the downfall of the West Chou era from 1,100 BC through 771 BC and the coming of the East Chou era covering the timeline from 770 BC through 256 BC (and in case you want to know, Romulus, the first Roman King, created the City of Rome in 751 BC, 20 year after the sacking of Hao Gin in northern China). This East Chou era is also addressed as the Spring and Autumn era during which time many Chinese old sayings were yet to be created based on the historical events recorded by contemporary chroniclers.
----------------------------
Хятадын эртний үг (1): “Инээмсэглэхэд мянган алт”
Бидний ярих гэж буй Хятадын 50 эртний үгийн анхны хэллэг бол "Инээмсэглэхэд мянган алт" буюу Хятадаар 千金一笑 юм.
Түүхээс харахад 3000 орчим жилийн өмнө Хятадад хяналт дэглэмийг тогтоож байсан төв засгийн газар нь Чоу гүрэн байсан бөгөөд МЭӨ 1100 оноос МЭӨ 256 он хүртэл нийтдээ 800 орчим жил засаглаж баруун зүүн хоёр хуваагдан Баруун Чоу эрин үе эхэлж гарч ирсэн бол харин Зүүн Чоу эрин үе сүүлд нь гарч ирсэн.
МЭӨ 795 онд Чоу Ёо хаан ширээнд заларсан. Түүний нутаг дэвсгэр нь өнөөгийн Хятадын хойд хэсэг, харьцуулбал Нью-Йорк мужтай ойролцоо хэмжээтэй, язгууртнуудын хяналтанд байдаг олон мянган мужуудаар хүрээлэгдсэн газар байдаг байжээ. Гүн, тайж гэх мэт тэдгээр язгууртнууд нь эзэн хаанд жил бүр алба гувчуур төлөх, эзэн хааны хэрэгцээнд цэргээ илгээх зэрэг үндсэн үүргийг хүлээдэг бөгөөд энэ нь хааяа л нэг тохиолддог байв. Гэтэл Чоу Ёо эзэн хаан улс орныг удирдан чиглүүлэх сонирхолгүй, өдөржингөө хөгжиж цэнгэх сонирхолтой байсан бөгөөд энэ нь мэдээжийн хэрэг таны харж байгаачлан сөрөг үр дагавар үзүүлэх нь гарцаагүй байв.
Нэгэн өдөр Чоу Ёо эзэн хаан өөр хэн нэгэнд татагдасанаас болж, ямар ч тодорхой шалтгаангүйгээр өөрийн анхны хатан болох Шэнь хатнаасаа татгалзаж, оронд нь шинэ залуу, хөөрхөн эзэгтэй болох Бау Си-аар сольсноор асуудал үүссэн. Хэргийг бүр дордуулахын тулд Чоу Ёо тэрээр Шэнь хатнаас төрсөн ууган хүүгээ Тэргүүн хунтайж цолыг нь хасч (энэ хугацаанд зөвхөн Тэргүүн хунтайж эзэн хааны дараа хаан ширээг залгамжлах эрхтэй байв.) түүнчлэн Бао Сигээс төрсөн бага хүүдээ хан хүү цолыг өгчээ.
Анхны хан хүү төрүүлсэн эрх мэдэл нь тэр үед үнэхээр чухал байсан бөгөөд шаардлагатай бол цус урсгах замаар тэмцдэг байв. Шэнь хатан бол Маркес Шэнийн охин. Маркес Шэн бол зүүн зүгийн Шэнь мужийн захирагч. Хөөгдөж гарсан эх хүү хоёр эцэст нь аврал хайж төрсөн нутагтаа очино гэдгийг эзэн хаан яагаад тооцоолоогүйг хэн ч мэдээгүй бизээ.
Харин Бао Си нэгэн асуудалтай байсан нь тэрээр Гримм ах нарын үлгэрт гардаг инээмсэглэдэггүй гүнж шиг хэзээ ч инээмсэглэдэггүй байв. Хэрвээ энэ үлгэрийг өмнө нь сонсож байгаагүй бол Википедиа дээрээс энэ үлгэрийг олж уншаарай. Бао Си-г шинэ хатан, түүний хүүг шинэ тэргүүн хунтайж болгосныхоо дараа Чоу Ёо хаан Бао Сиг инээхгүй хэвээр байгааг олж мэдээд ихэд гайхаж, эгдүүцэн хатныг инээлгэж чадсан хүн бүрт 1000 алтан зоосоор шагнахаар зарлав.
Олон хүн их хичээсэн ч үр дүнд хүрэхгүй хэвээр л байв. Нэгэн өдөр эзэн хааны дотно нөхөр болох бялдууч Куошифу гэгч зэргэлдээх мужуудад хуурамч дайны утаат дохио илгээж, эзэн хааныг аврахаар ирэхийг уриалан дуудав. Тэдний цэргүүд нь Хао Гин (одоогийн Хятадын хойд хэсэгт орших Си-ан хот) хотын нийслэл дэх гэрэлт цамхагуудын утааг эзэн хаан өөрийн хүмүүсээр эхлүүлж, Чоу эзэнт гүрний гаднах бүх мужуудруу хүргэхийн тулд буухиагаар илгээдэг байв. Тийм сайн мэдэхгүй ч гэсэн үүнтэй адил жишээ гэвэл гадаад кинонууд дээр гардагчлан индианчууд хол зайд байгаа овгийнхондоо утааны дохио илгээж мэдэгддэг.
Харамсалтай нь энэ санаа нь хэрэгжээ, учир нь Бау Си олон морь унасан цэрэг, жанжин, шүдээ хүртэл зэвсэглэсэн морьтой сүйх тэрэгнүүд хотруу орж ирэн дайснаа олохгүй гүйлдэж байгааг хараад их л байртай байв. Эзэн хаан Бао Си-г дахин дахин инээж байгаад баярласан нь гарцаагүй бөгөөд Куошифу ч 1000 алтан зоосыг нь тэр дор нь авахдаа ч бас баярласан байх. Үүнтэй төстэй үйл явдлууд нэлээд олон удаа давтагдаж байсан нь эзэнт гүрний бүх язгууртныг, тэр дундаа эзэн хааныг үзэн ядах больсон Маркес Шений уцаарыг тун ч их хүргэжээ.
МЭӨ 771 оны нэгэн өдөр Маркес Шенийн дуудлагаар умардын нүүдэлчин Рон-ын Варварууд иржээ. Ронгийн нүүдэлчид хотыг цөлмөж, ард олныг дээрэмдэж, эзэн хааныг баривчлан алжээ. Бао Си болон түүний бяцхан хүү, Куошифу нар харин олдсонгүй. Хот болон эзэн хааныг аврахаар хэн ч ирсэнгүй, учир нь бүх мужийн даргууд өмнө нь эзэн хаанаас илгээсэн утаат дохиог жинхэнэ утгаар нь ойлгохын тулд хэтэрхий олон удаа “хэрэгцээгүй дуудлагаар ирсэн" байсан юм.
Гэсэн хэдий ч дараа нь юу болсныг тэмдэглэх нь зүйтэй: Хао Гин хотыг эзэлснээр МЭӨ 1100 оноос МЭӨ 771 он хүртэл Баруун Чоу эрин үеийн уналт болсон, харин МЭӨ 770 оноос МЭӨ 256 он хүртэл Зүүн Чоу эрин үе манджээ. (Дашрамд хэлэхэд, Ромын анхны хаан Ромулус МЭӨ 751 онд хойд Хятадад Хао Гинийг эзэлсэнээс хойш 20 жилийн дараа Ром хотыг байгуулжээ). Зүүн Чоугийн эрин үеийг хавар намрын эрин үе гэж нэрлэдэг байсан бөгөөд энэ үед орчин үеийн түүх судлаачдын тэмдэглэсэн түүхэн үйл явдлуудад тулгуурласан Хятадын эртний үгс хараахан бүтээгдээгүй байв.
貼文者：Mariia